sabato 31 dicembre 2011

Il Capo Pilota

Een wandeling met mijn hond door het bos volstaat vanochtend om uitgenodigd te worden voor de lunch bij onze plaatselijke luchtvaartmaatschappij.

Een bord pasta al ragù met één glaasje prosecco, want morgen moeten ze weer vroeg op voor 4 Brazilianen die de eerste vlucht in het nieuwe jaar hebben geboekt.
Stefano en Gianna, waar overigens mijn hond Leone vandaan komt, organiseren al jaren ballonvluchten over de Chianti en zijn nu, vanwege veranderde regelgeving , een officiele luchtvaartmaatschappij geworden. (Ik moet daarbij altijd denken aan mijzelf in mijn Martinair pakje, maar bij hun gaat het er anders aan toe)


Als passagier wordt je geacht te helpen, voor dag en dauw, met het spannen van de ballon, zodat deze zich kan opblazen, maar na de vlucht, die overal kan eindigen want een ballon is echt aan de elementen overgeleverd, is het ook flink aanpakken met het opvouwen en inladen. Daarna mag je genieten van een champagneontbijt ten huize van de "luchtvaartmaatschappij".


De vlucht is een belevenis en een van de mooiste dingen die ik ooit heb meegemaakt. De stilte, het uitzicht, de schaduw van de ballon die over de heuvels volgt, het blaffen van de honden: onvergetelijk.

Wij zijn inmiddels gewend aan het geluid van de ballon, vroeg in de morgen en aan de eindeloze fotogenieke taferelen van Stefano's luchtballon over het dorp, maar toch kan ik vaak niet de verleiding weerstaan even te stoppen en een foto te maken, of te toeteren, in de hoop dat ze me horen.



Tijdens de lunch vandaag hadden we het over het feit dat ik misschien ook gids van Siena wil worden en Stefano liet me het volgende filmpje zien:
http://www.sienaballooning.it/
Hij is als enige ooit opgestegen vanaf het Piazza del Campo!

www.flyballoon.it



mercoledì 28 dicembre 2011

Conosci Kelder?


Of ik Kelder ken? Deze vraag wordt mij gesteld door Federico 'Fed' Albrighi, de zoon van de fiancé van mijn Portugese vriendin. We eten met zijn allen bij haar en hij stelt mij deze vraag louter omdat ik Nederlandse ben.
Zijn vader is een van de best geklede mannen die ik ken, iets te conservatief wellicht, maar altijd in pak en, ook indien sportief, altijd een bespoke hemd met initialen. Ik heb hem zelfs op het strand in Portugal gespot met een sneeuwwit gesteven overhemd. Hij is Investmentbanker, maar zijn drie volwassen zonen hebben het, na hun privéscholen en tweetalige opvoeding, over een andere boeg gegooid.

De oudste is Alpengids, een enorm zware opleiding van 5 jaar, waar mijn jaartje voor Florence niets bij is. De tweede is in opleiding voor kleermaker en maakt de pakken van zijn vader. Federico, de derde, is schoenenmaker. Ik zeg schoenenmaker, omdat hij ze niet repareert, maar met de hand fabriceert, op maat, op bestelling, voor de schoenenliefhebber, Hij werkt voor een Maestro in een werkplaats op het plein van Santo Spirito, vlak tegenover de 15e eeuwse onafgemaakte façade van het laatste meesterwerk van Brunelleschi, de kerk van Santo Spirito.
Tegen de achterwand van de werkplaats hangen de houten mallen van de voeten van de klanten. Fed is in de leer bij zijn Maestro in de botega, precies zoals het er al 8 eeuwen aan toe gaat in Santo Spirito. De wijk is beroemd vanwege de werkplaatsen en ateliers. (Ik heb nog een wandelroute beloofd, zie blog 1)

Het blijkt, dat Jort Kelder vaste klant is en de meest bijzondere schoenen laat maken en ik, ja, ik ken Kelder.

lunedì 26 dicembre 2011

Mustafa

Tweede Kerstdag heet in Italie niet Secondo Giorno di Natale, maar Santo Stefano, naar de heilige Stefanus.

De Heilige Stefanus heeft de eerste dag na Kertmis als feestdag toegewezen gekregen omdat hij de eer had de allereerste christelijke martelaar te zijn. Een andere theorie is dat hij deze dag heeft gekregen omdat op 26 december zijn relieken werden teruggevonden. Bijna 500 jaar na zijn dood.

De naam Stefanus betekent 'de gekozene' of triomph' en heeft als arabisch equivalent Mustafa, wat weer een van de titels van Mohammed is.

Stefanus kwam om het leven door steniging en omdat alle heilige martelaren altijd worden afgebeeld met hun martelattribuut, is Stefanus altijd makkelijk te herkennen aan de al dan niet bebloede steen op zijn hoofd.


Deze Santo Stefano is toegewezen aan Giotto en is hoogstwaarschijnlijk een linker zijpaneel van een drieluik. Het hangt in het Museum Horne in Florence.

Het Museum Horne is een van die kleine musea in Florence die ontstaan zijn in de 19e en begin 20e eeuw, opgezet door verzamelaars zoals Horne, Stibbert en Bardini die hun eigen huizen inrichtten als museum. Het verzamelen en het plezier van het verzamelen straalt van alles af, zalen met keramiek, zalen met wapens en wapenuitrustingen, middeleeuws huisgerei, bruidskisten, ivoor, portretten, alles wat te verzamelen was. Horne heeft het paleis dat hij in het begin van de twintigste eeuw kocht helemaal terug laten brengen in renaissancesfeer.

Op een veiling in Londen zag Horne dit schilderij en omdat Middeleeuwse schilderkunst helemaal niet 'in' was kon hij het voor een prikkie aanschaffen. Later heeft hij zelf aangetoond dat het een Giotto was en nu is het paneel van onschatbare waarde en hèt meesterstuk van het museum.

http://www.piccoligrandimusei.it/
http://www.museohorne.it/
(deze sites zijn alleen in het Italiaans. Ik ben altijd beschikbaar voor een vertaling!)

giovedì 22 dicembre 2011

Zonnewende

Een zonnewende (Solstitium) is de gebeurtenis waarbij de zon, vanaf de aarde gezien, de noordelijkste of zuidelijkste stand bereikt. Deze stand wordt op de aarde gemarkeerd door de Kreeftskkeerkring (voor het noorden en dus de zomer) en de Steenbokskeerkring (voor het zuiden en dus de winter).
Gisteren was het 21 december, de kortste dag van het jaar, de dag dat officieel de winter begint en dus de dag dat de zon het verst van ons af staat. Het moment van de zonnewende was echter vandaag om 5.30 uur. Vanaf nu zullen de dagen gelukkig langzaam aan weer langer gaan worden omdat de zon zich weer naar ons terug wendt.

Zoals in Stonehenge zijn er over de hele wereld installaties die het fenomeen zonnewende herkennen, maar ook in Florence!!

Wat je niet direct weet wanneer je als gewone toerist, maar ook als doorsnee Florentijn, door de stad loopt is dat er overal zonnewijzers en andere astronomische instrumenten te zien zijn. De meest bekende zijn de openingen in de koepel van de Santa Maria del Fiore, de Dom, en in de koepel van de doopkapel, het Baptisterium, waardoor de zon alleen schijnt tijdens de zomerzonnewende. Het nieuwe Galileo Galilei Museum biedt op haar site een hele mooie rondleiding rond het thema: http://brunelleschi.imss.fi.it/meridiane/indice.html

Mijn astronomische lievelings plek is de façade van de Santa Maria Novella. Hier is een aantal instrumenten heel duidelijk te zien, niet makkelijk te snappen, laat staan uit te leggen. In ieder geval duidelijk te herkennen is een zonnewijzer en een bol om de Equinoxen te meten.


In de tweede helft van de zestiende eeuw heeft de Dominicaner monnik Ignazio Danti deze instrumenten in de façade aangebracht. Hij wilde een manier vinden om de onduidelijkheden rond het maken van de Juliaanse kalender op te lossen. Minder makkelijk te zien, maar wel aanwezig, zijn de openingen in de façade om hele speciale metingen te doen.

En heel duidelijk, rond de middag deze dagen, schijnt de zon 10 minuten lang de kerk in, precies door dat hele kleine gaatje in de muur: de winterzonnewende!

giovedì 15 dicembre 2011

Madonna delle Rose

Ik heb een Noorse vriendin die, om niet te blasfemeren, altijd 'Madonna della Rosa' zegt. Voor haar stopte ik even bij Orsanmichele om een foto van de Madonna della Rosa te maken. Het is een beeldengroep uit 1399 die in opdracht van de Arte dei Medici e Speziali is gemaakt. Dit is het gilde van de artsen en de specerijenhandelaren, waar in eerste instantie ook de kunstschilders bij ingeschreven waren, omdat zij zich bezig hielden met het mengen van kleuren, natuurlijk.

Toen kwam ik Michele tegen met zijn riksja, zijn pedicab.
Zou het niet leuk zijn om door de stad te toeren, met Marina Guida, aan boord van een riksja? Er zijn er 10 in het totaal, dus voor een groep kan het ook. Is weer wat anders dan die hippe segway's, waar je toch een beetje voor joker op staat. In de winter is de riksja voorzien van een vrolijke rode deken.

mercoledì 14 dicembre 2011

Santa Lucia

Gister was het Santa Lucia, 13 december, patroonheilige van Tavarnelle Val di Pesa, waar wij wonen en hadden de kinderen een dagje vrij.
Mooie gelegenheid om ze eens mee te nemen naar de Galleria degli Uffizi. De grote massa's van de dinsdag zijn er niet in deze periode en we konden zo doorlopen. Voor kinderen uit Europa is het gratis en moet alleen een eventuele reservering betaald worden van 4€.
Mijn kinderen zijn gezond kritisch en laten zich niet zo makkelijk dwingen iets leuk te vinden, dus vond ik het behoorlijk spannend, als moeder en als gids.
Ze hebben genoten, we hebben afbeeldingen van Santa Lucia gezocht, zij is altijd te herkennen aan het schaaltje met haar eigen ogen erop, we hebben de verschillende stoffen in het rood van Rafaello ontdekt en in de zalen van Caravaggio en de Caravaggisten het spel gedaan 'waar komt het licht vandaan?' en in de museumwinkel wisten ze precies van welk schilderij ze een kaart wilden hebben (Piero di Cosimo 'Incarnazione di Cristo' en Caravaggio 'Medusa').
Ik ben tevreden en trots, het was een succes.

venerdì 9 dicembre 2011

de Arbia

Vanochtend reed ik heel vroeg over de weg tussen Siena en Arezzo. Rechts van de weg de ongelofelijk mooie Crete Senese, zelfs op deze sombere dag in december. Links zag ik, tot mijn grote schaamte, voor het eerst in het echt een bord 'Montaperti'.
Even later vond ik in Castelnuovo Berardenga de winkel waarvoor ik gekomen was gesloten en kwam ik er achter dat ik me in de dag had vergist......gewoon weer naar huis, 45 minuten rijden.

Montaperti, gemeente Castelnuovo Berardenga, voor mij raar om het zo te zien staan, een naam die ik alleen uit boeken ken, blijkt een dorpje zo dichtbij. In plaats van richting Montaperti kom ik per ongeluk op de weg naar Gaiole in Chianti en omdat die mij zeker naar huis brengt keer ik niet weer om.

Ik zit midden in de geschiedenis!

De afstand tussen Siena en Florence is tastbaar. Hoe lang zou je daar vroeger over hebben gedaan? In 1260? met 30.000 infanteristen?
Langs de weg naar Gaiole loopt een riviertje. Het landschap is sprookjesachtig. Er hangt een lichte mist, de bomen zijn groen behaard door een schimmel en de laatste bladeren zijn donkerrood. Ik ben gestopt om deze foto te maken.

Na Gaiole en Radda kom ik vlak voor Castellina een bordje tegen dat de bron aangeeft van de rivier de Arbia. Ik ben dus de hele weg langs de Arbia gereden. Dit keer het hele landschap rood gekleurd, behalve de rivier.

Op 4 september 1260 was het de rivier die rood kleurde! Rood van het bloed van de Florentijnse soldaten. 10.000 Florentijnen in mootjes gehakt en ik denk dat in 1260 dat echte mootjes waren. Aan Senese zijde sneuvelden slechts 600 soldaten bij deze bloedige veldsag.

In september van dit jaar ben ik begonnen met het lezen van Dante's Divina Comedia en in de Inferno was daar eindelijk die regel die elke Italiaan uit zijn hoofd kent: che fece l’Arbia colorata in rosso.(Wat de Arbia rood deed kleuren)

Dante bezingt de veldslag en het bloed wat vloeit in deze rivier waar ik vanochtend langs rij, maar hij bezingt vooral het verraad wat aan het verlies van de Florentijnen ten grondslag lag en hij stuurt naar de onderste lagen van de hel alle verraders van de Ghibellijnse partij, die aan de kant van Siena vochten.

Voor Siena is deze gruwelijke slag, hoewel de laatste overwinning op Florence, nog steeds elk jaar reden voor een feest vol trots en traditie: de Palio, op 2 juli en 16 augustus.