De tranen van San Lorenzo

Vandaag, 10 augustus, is de dag van San Lorenzo en vandaag valt precies in de periode van het jaar dat de aarde de meteorietenzwerm van de Perseiden kruist.

Als de aarde de baan van een meteoritenzwerm kruist zijn er meer dan anders vallende sterren te zien. De 'sterren' zijn eigenlijk verdampende stofdeeltjes. Dit klinkt fijner dan de theorie, die leert dat wat wij een vallende ster noemen, de laatste schreeuw is van een ster voordat hij in een zwart gat verdwijnt.

Op 10 augustus 285 werd in Rome San Lorenzo gemarteld en vermoord. In zijn leven was Lorenzo een Diaken die door Keizer Valerianus tot de marteldood veroordeeld wordt. Het was de tijd van de christenvervolgingen en de geheime diensten in de catacomben. De Keizer had de schatten van de kerk nodig om de oorlogen tegen de Germanen te bekostigen. Toen de heilige Laurentius weigerde die over te dragen kostte hem dat zijn leven.

Santo Stefano en San Lorenzo 

(Donatello in de Oude Sacrestie van de San Lorenzo, Florence, rond 1435)

Zoals alle heilige martelaren wordt hij altijd afgebeeld met het atribuut waardoor hij aan zijn einde is gekomen. Vaak vragen mensen mij wie die heilige met het raam in zijn hand is. Het is geen raam, het is een gril, want volgens bronnen, die helaas niet helemaal te vertrouwen zijn, maar waar wel altijd in is geloofd is de heilige Laurentius gegrild en sterker nog, volgens de geschriften heeft hij ook nog tegen zijn folteraars gezegd: 'Aan deze kant ben ik gaar, draai me nu maar om'.

Martelaarschap van San Lorenzo 'aan deze kant ben ik gaar....'

(Bronzino, fresco, 1569 in de kerk van San Lorenzo, Florence)

De vallende sterren staan symbool voor de vonken van het vuur onder de gril, maar worden ook wel de tranen van San Lorenzo genoemd, maar gelukkig denken we doorgaans aan romantischer dingen bij het zien van de vallende sterren.

In heel Italie en natuurlijk in Chianti is het weer een fijne reden om wijn te drinken en viert elk dorp 'Calici di Stelle' waarbij het wijnproeven gecombineerd wordt met het wegdromen bij de vallende sterren, het gratis bezoeken van musea en een vrijmarkt voor typische Toscaanse produkten.

Kiwi's in Toscane...

Van mijn huis naar Florence is bijna 30 km en daar doe ik met de auto, afhankelijk van het verkeer, een klein half uur over. Een stukje provinciale weg Firenze-Siena, dwars door Chianti en ik ben er.

In 1944 deden de Nieuw Zeelandse troepen over dat zelfde stuk twee weken. Twee weken van een zware fronten oorlog met het verlies van bijna 300 levens. De Chianti was niet eens een heel belangrijk strategisch gebied, maar de Duitsers wilden zich nu eenmaal niet zomaar overgeven en verdedigden meter na meter.

De engelstalige donkergekleurde soldaten werden door de dorpelingen van Tavarnelle Val di Pesa, waar ik woon, voor Amerikanen aangezien en heel lang is bevrijding van ons dorp aan de Amerikanen toegewezen, maar het was het 28e Maori Bataljon dat het dorp binnenreed.

Mijn NieuwZeelandse vriendin Jill Gabriel woont hier al 25 jaar en is getrouwd  met de voormalige burgemeester van Tavarnelle, Stefano Fusi. Stefano en Jill hebben aangetoond dat het niet de Amerikanen maar de Nieuw Zeelanders waren en Stefano heeft gedurende de afgelopen jaren een aantal boeken  en een tentoonstelling samengesteld over de bevrijding van de Chianti door de Nieuw Zeelandse troepen.

Het laatste boek, 'To the gateways of Florence', werd afgelopen vrijdag officieel gepresenteerd in de Salone dei Dugento in Palazzo Vecchio in Florence. Jill heeft voor de vertalingen gezorgd en nodigde mij uit bij de presentatie aanwezig te zijn.

Het boek is boeiend met gedetailleerde beschrijvingen van de veldslagen en bewegingen van de regimenten, getuigenissen van soldaten en van de plaatselijke bevolking en heel veel foto's van het gebied, wat ik zo goed ken, zo gehavend door de gevechten. Bijzonder zijn de brieven aan de ouders en echtgenotes thuis aan de andere kant van de wereld. Deze mannen, zover weg om te vechten voor de bevrijding van Toscane, in de tropische hitte van de zomer van 1944, stiekem van de kleuren en het landschap genietend.

Waar het regiment de ziekeboeg had wacht ik op de schoolbus in Morrocco

De presentatie was Italiaans officieel met toespraken van de vice burgemeester van Florence, de Nieuw Zeelandse Ambassadeur (die in het Maori begon), van Stefano Fusi, van de huidige drie burgemeesters van de gemeenten die door de Nieuw Zeelanders zijn bevrijd en van een 90-jaar oude jaar oude partizaan, die genant lang uitweek over zijn eigen boek en zijn eigen oorlog.

Het duurde lang, zodat ik het niet laten kon de zaal nog eens goed te bekijken en na te denken over deze belangrijke ruimte in Palazzo Vecchio die niet open is voor het publiek omdat de gemeenteraad er vergadert. De Salone dei Dugento (Duecento, tweehonderd, op zijn Florentijns) voor de volksvertegenwoordiging van 200 man die hier placht samen te komen. Het elegante facetten plafond is gemaakt in 1472 door de gebroeders Benedetto en Giuliano da Maiano.

The day after....

Vlakbij het eerste huis waar wij woonden in de Chianti was een leuke trattoria 'La Barracchina' waar we graag en regelmatig gingen eten. De toenmalige eigenaar, Renato, een rustige vriendlijke man, maakte ons wegwijs in de eerlijke casalinga keuken en de Toscaanse seizoensgerechten.

Meestal waren we de enige gasten, soms was er nog één andere tafel bezet, maar ik weet nog goed dat het opeens op een doordeweekse avond totaal bomvol was. We moesten zelfs op een tafeltje wachten. Ongekend. Ik vroeg aan Renato, zonder hem te willen beledigen hoe dat in godsnaam kwam. '15 febbraio!!!' antwoordde hij, alsof dat alles zou verklaren. Het eerstvolgende moment dat ik hem iets langer bij onze tafel kon houden, liet ik hem dit verder uitleggen.

De dag nà San Valentino is het de beurt van de 'amante' om uit eten te worden genomen, maar wel buiten de stad, want daar is het risico op herkenning minder en de Baracchina leent zich daar goed voor, low profile en vlakbij.

Zou dat in de 16e eeuw ook zo zijn gegaan?

Ik denk aan de beroemdste minares uit de geschiedenis van Florence en de'Medici: Bianca Cappello.

Als vijftien jarige ontvluchtte zij het ouderlijk huis om met een Florentijnse edelman te trouwen die haar mee naar Florence nam. Haar vader probeerde haar onder dwang terug naar Venezie te halen en daarom was zij gedwongen zich altijd te verschuilen.

Er wordt gezegd dat de Veneziaanse schone het huis van haar man daarom nooit mocht verlaten, maar dat de oudste zoon van Cosimo. Francesco I haar een keer voor het raam zag staan en op slag verliefd werd. Francesco I was ongelukkig getrouwd met zijn Oostenrijkse Johanna, onder andere omdat zij hem alleen dochters schonk. Bianca op haar beurt was ontevreden met het eenvoudige leven ten huize van de familie Buonaventuri.

Tussen deze twee ontstond een vurige romance. Francesco overlaadde Bianca met mooie juwelen en jurken, maakte haar hofdame en bood haar man een baan aan in Groot Hertogelijke dienst.  Bovendien liet hij een prachtig palazzo bouwen in Via Maggio, vlakbij Palazzo Pitti om zijn minnares dichterbij te hebben.


Buonaventuri sterft onder verdachte omstandigheden en ook Johanna komt door een ongeluk om het leven. De twee kunnen trouwen, eerst in het geheim en een jaar later, in 1579 publiekelijk, maar tegen de zin van de broer van de bruidegom, Ferdinando, Kardinaal te Rome. Hij vindt Bianca maar niets en voorkomt dat haar zoon aanspraak kan maken op troonopvolging of wat voor bevoegdheden dan ook van de familie. Over de herkomst van deze zoon, Antonio, zijn ook nog steeds speculaties. Zou Bianca een zwangerschap geveinsd hebben om Francesco een mannelijke nazaat te geven?

In 1587 komen ook Bianca en Francesco onder verdachte omstandigheden aan hun einde. Een dag na elkaar sterven ze aan een hevige koorts. Onlangs gedaan onderzoek op de twee levers heeft arsenicum aangetoond. Francesco is begraven naast zijn eerste vrouw in het Medici Mausoleum in San Lorenzo, maar aan Bianca is geen staatsbegrafenis gegund. Ferdinando I, de broer, laat in ieder geval graag zijn Kardinaalsjurk in Rome hangen om in Florence de troon te bestijgen.

De Baracchina bestaat nog steeds, nauwelijks hipper geworden qua interieur, maar nu toch wel regelmatig vol, ook op de andere avonden en middagen van het jaar! Het is een typische plek voor de Florentijnen om in het weekend de stad te ontvluchten.

Klik hier voor de site.

Il Capo Pilota

Een wandeling met mijn hond door het bos volstaat vanochtend om uitgenodigd te worden voor de lunch bij onze plaatselijke luchtvaartmaatschappij.

Een bord pasta al ragù met één glaasje prosecco, want morgen moeten ze weer vroeg op voor 4 Brazilianen die de eerste vlucht in het nieuwe jaar hebben geboekt.

Stefano en Gianna, waar overigens mijn hond Leone vandaan komt, organiseren al jaren ballonvluchten over de Chianti en zijn nu, vanwege veranderde regelgeving , een officiele luchtvaartmaatschappij geworden. (Ik moet daarbij altijd denken aan mijzelf in mijn Martinair pakje, maar bij hun gaat het er anders aan toe)


Als passagier wordt je geacht te helpen, voor dag en dauw, met het spannen van de ballon, zodat deze zich kan opblazen, maar na de vlucht, die overal kan eindigen want een ballon is echt aan de elementen overgeleverd, is het ook flink aanpakken met het opvouwen en inladen. Daarna mag je genieten van een champagneontbijt ten huize van de "luchtvaartmaatschappij".


De vlucht is een belevenis en een van de mooiste dingen die ik ooit heb meegemaakt. De stilte, het uitzicht, de schaduw van de ballon die over de heuvels volgt, het blaffen van de honden: onvergetelijk.

Wij zijn inmiddels gewend aan het geluid van de ballon, vroeg in de morgen en aan de eindeloze fotogenieke taferelen van Stefano's luchtballon over het dorp, maar toch kan ik vaak niet de verleiding weerstaan even te stoppen en een foto te maken, of te toeteren, in de hoop dat ze me horen.



Tijdens de lunch vandaag hadden we het over het feit dat ik misschien ook gids van Siena wil worden en Stefano liet me het volgende filmpje zien:
http://www.sienaballooning.it/
Hij is als enige ooit opgestegen vanaf het Piazza del Campo!

www.flyballoon.it