San Michele Arcangelo

Gisteren, 29 september was de dag van San Michele Arcangelo, Aartsengel Michael en het was weer een fantastische dag die paste als een puzzel.

San Michele Arcangelo, Lorenzo Credi, Sacrestie van de Kanunniken, Dom Florence

Aartsengel Michael, is de Hoofdengel, de engel die in de hierarchie van de engelen het hoogst staat en de mens en het geloof beschermd tegen Satan. Hij heeft Lucifer, die eerst ook een aartsengel was, verdreven en Lucifer is toen Satan geworden.

We werkten voor een heel leuk huwelijk van een heel lief bruidspaar. Mijn taak was de gasten in de bus te begeleiden van de agriturismo in Carmignano tot aan de Kapel van Semifonte in Barberino Val d'Elsa, onderweg te vertellen over de omgeving en de geschiedenis en in de Kapel het huwelijk officieel te vertalen. Wat is dat toch  leuk en bijzonder om  te doen!

In Carmignano werd gisteren de dag van San Michele, de beschermheilige van het dorp, gevierd met een soort palio, maar hier op ezels, de Gara dei Ciuchi.

(Carmignano is een prachtige plaats en leuk om te melden is dat het één van de zes DOCG van Toscane heeft. De Denominazione di Origine Controllata e Garantita is de Italiaanse variant op de Apellation Controlée. De andere vijf zijn veel bekender, zoals de Chianti Classico, de Vernaccia di San Gimignano, de Brunello di Montalcino, de Vino Nobile di Montepulciano en de Chianti. Neemt niet weg dat de Carmignano (Sangiovese gecombineerd met de Cabernet Franc of -Sauvignon en Canaiolo druif) een van de oudste is, omdat de Medici zich al snel prachtige villa's in de omgeving lieten bouwen, zoals Poggio a Caiano en daar hun wijn lieten verbouwen.)


Van Carmignano ging de route langs Prato en Florence, dwars door de Chianti naar Barberino Val d'Elsa en vanuit daar naar de Kapel van Semifonte, opgedragen aan niemand anders dan... Aartsengel Michael.

De koepel is een heel bijzonder, naar de verbeelding sprekend bouwsel, op een intrigerende plek. Op de heuvel waar de koepel in 1594 gebouwd is door Santi de Tito, was namelijk sinds 2012 een verbod op alle bebouwing gelegd. In 1202 maakten de Florentijnen daar de jonge bloeiende stad Semifonte met de grond gelijk, letterlijk met de grond gelijk. Geen steen bleef er over. Veel  stenen werden hergebruikt om de vestingmuren van het prachtige Barberino te bouwen. Een groene heuvel bleef over. Een prachtige heuvel met gras en struiken en bomen en verder niets.

In 1594 ontving Giovanni di Neri Capponi, de kanunnik van de Dom van Florence, de Santa Maria del Fiore, na jarenlang zeuren eindelijk van Groothertog Ferdinand I de toestemming om het herdenkingsmonument aan Semifonte te bouwen. Het is een kopie geworden van de koepel van Brunelleschi op schaal 1:8. Alles is hetzelfde, de acht zijden, de dubbele koepel, de balijnen, de lantaarn, maar dan dus in het klein. Hij staat als daar een beetje verloren en vreemd op die heuvel. Misschien heeft het schilderij van Lorenzo Credi, uit de sacrestie van de Kanunniken bijgedragen aan de beslissing de Kapel aan Aartsengel Michael op te dragen.

Semifonte is een mysterieuze plek en al eeuwen onderwerp van onderzoek, speculatie en legendes. Een gebruik is mooi en dat heeft het bruidspaar vandaag ook gedaan: na de plechtigheid zijn ze drie keer rond de kapel gelopen en het zal hen alle geluk brengen!

De weddingplanners: Trouwen in Toscane
De Agriturismo: La Borriana
De lunch in Barberino: Il Canto di Baccio

Van borrel-les tot winetasting

Na 10 jaar in Italie gebeurt het me nog tè regelmatig dat ik een flater sla met mijn taalfouten. Zo had ik het laatst over het 'kruisen' van Christus, waarop iemand vroeg: 'met wat? Een Maremmano?' en gister vertelde ik over mijn opfrissingscursus, wat voor de toehoorders klonk als borrel-les.

De Maremmana herder, uit de Maremma, Zuid-Toscane

Nou heb ik niets tegen een aperitiefje, maar borrel-les dekt niet echt de lading van mijn cursus over de 16e eeuw. Zo ging de les van gister over de 16e eeuwse schilders en beeldhouwers in Florence. Over het manierisme, over de eerste stappen in de richting van de barok, de gierigheid van Michelangelo, de bravoure van Cellini, het lompe van Bandinelli. Over de schilders Santi di Tito, Passignano, Vasari, maar ook Giovanni Stradano (de Vlaming Jan van der Straet), beroemd vanwege zijn decoraties in Palazzo Vecchio en Alessandro Allori, de leerling van Bronzino.

De Studiolo van Francesco I de'Medici

Allemaal werkten ze in opdracht van de Groothertogen. Francesco I, de zoon van Cosimo I en Groothertog van 1574 tot 1587, liet zijn studiolo, zijn pronkkamer, milimeter na milimeter decoreren door de grootsten van zijn tijd. Interessant al die grote namen die gewoon in opdracht werkten. De Studiolo is een klein zijkamertje van de Salone dei '500 in Palazzo Vecchio en is een wonder. Francesco was vanaf jongs af aan geinteresseerd in de wetenschap en alle schilderijen en beelden in de studiolo hebben daarmee te maken, van de vier elementen tot de alchemie en de sterrenkunde.

Bernardino Poccetti wordt genoemd als een van de meest belangrijke frescoschilders van het einde van de 16e eeuw. Maar is volgens de cursusleider minder bekend. Dat kan. Toch heeft hij de plafonds versierd van kapellen in alle kerken van Florence, van de SS Annunziata tot aan de Carmine, bovendien ongeveer een derde van alle plafonds in Palazzo Pitti en de grot van Bontalenti in de tuinen van Boboli. Als je in de gids van de Touring Club Italiano Bernardino Poccetti opzoekt geeft zijn naam 34 pagina verwijzingen en dat gaat om werken alleen in Florence. Poccetti is een blije schilder, dat zie je aan alles, liefde voor de natuur, voor de omgeving, voor de ruimte die hij moet decoreren. Hij vult de vlakken met een overdaad van figuren en symbolen.

 

De loggia in Castello della Paneretta

Voor één fresco van Poccetti hoef je stad noch kerk in, alleen maar mee te gaan naar een wijnproeverij met rondleiding in het schattige Castello della Paneretta, in Barberino Val d'Elsa. Toen dit in de 16e eeuw van militaire vesting werd omgebouwd tot landhuis werd Poccetti ingeschakeld om de loggia in de binnenplaats te beschilderen. Het kasteel is eigendom van de familie Albisetti die het in 1984 van de Strozzi's kochten. Het is een van de grootste landbouwbedrijven in de omgeving, maar de druiven voor de Chianti Classico (22 hectaren) worden elk jaar met de hand geoogst.

Klik hier voor de site van Castello della Paneretta 

Tussen de cipressen voor het kasteel kun je San Giminiano zien liggen. De bomen zijn eeuwen oud en opgenomen in het Unesco Erfgoed.

Echte Pitti

Vandaag het echt begonnen: Pitti Uomo 81, de 81ste versie van de Mannenmode beurs die twee keer per jaar Florence omtovert tot het middelpunt van de wereld van fashion en fashionista's. De stad wordt overgenomen door de mode, de merken, de modemensen. Kijken en bekeken worden. Alle etalages zijn extra opgedoft en het lijkt wel of de hele stad glamorous is geworden. Nog meer goed geklede mensen dan gewoon en nu lopen ze ook nog alsof de sidewalk catwalk geworden is.

De Nederlanders vallen op, omdat het er heel veel zijn, omdat ze tot in de kleinste details verzorgd zijn(hier en daar toch nog die ongepoetste schoen), maar ook vanwege hun air: de stad c'est moi!

Ik word erg vrolijk van de beurs, vanwege het spectacel, de rijen voor de winkels, de mensen om naar te kijken, maar ook omdat er dan oude bekenden uit Nederland overkomen en natuurlijk de feestjes! Vier dagen van events, parties, aperitivi, vernisages, glamour. Ook de Florentijnen hebben er zin in. 'Zien we elkaar tijdens Pitti?' wordt er gevraagd door vriendinnen en bekenden. Vanavond ga ik ook een rondje maken.

Eerst voel ik het toch mijn taak om even te wijzen op de geschiedenis. Waarom Pitti? Waarom heet dit event naar de familie Pitti die in de 16e eeuw failliet ging omdat ze probeerden de familie de'Medici voorbij te streven in rijkdom?

Luca Pitti, een aartsrivaal van de'Medici, liet een paleis bouwen aan de overkant van de Arno dat imposanter moest worden dan het Palazzo Medici in Via Larga (nu Via Cavour). Alles moest groter en mooier, van de stenen in de façade tot en met de ramen. Maar het koste de familie zoveel geld dat in 1464 de bouw stil gelegd werd uiteindelijk in 1549 het paleis verkocht aan, kers op de taart van de schande: de familie de' Medici. Het paleis is altijd Palazzo Pitti blijven heten, ook al lijkt het in niets meer op het Renaissance paleis wat het ten tijde van de verkoop was. De'Medici zijn het gaan vertimmeren en aanpassen aan hun smaak en behoeften, verdiepingen zijn toegevoegd, zijvleugels, een binnenplaats en een park. Sinds halverwege de vorige eeuw is het niet meer bewoond maar huist het maar liefst acht verschillende musea; van de Galleria Pallatina tot en met de Boboli tuinen. Aan de overkant van het plein hangt op een hoek het familiewapen van de Pitti's, een symbool van de vergane glorie.

In 1951 wordt de eerste modeshow in Florence georganiseerd in de Sala Bianca van het Palazzo. Het is het begin van de boom van de Italiaanse industrie en vooral de modeindustrie, het beroemde 'Made in Italy'. Van modeshow werd het modebeurs en in de jaren '70 bood het terrein rond de Fortezza di Basso meer ruimte en mogelijkheden.

De naam Pitti bleef nu ook weer.

Palazzo Pitti

Nog een Pitti:

Tegenover Palazzo Pitti is een fijne wijnbar 'Pitti Gola e Cantina', met een hoge toog met krukken (een haak voor je tas) en kleine tafeltjes om te eten. De keuken is goed en de wijnen zijn fantastisch, duidelijk gesorteerd in hoge boekenkasten, Rosso Toscano, Chianti Classico, Riserva en Bianco Toscano. Bij de winterse kou past goed een Brunello di Montalcino 'Il Colle' uit 2004. Heerlijk.

Pitti Gola e Cantina

Piazza Pitti 16, Firenze

tel: +39.055.2698387